بررسی تطبیقی نمایشنامه پوچی نزد ساموئل بکت و توفیق الحکیم (مقایسه موردی: چشم به راه گودو و یا طالع الشجره)

نمایشنامه ی «چشم به راه گودو»، مشهورترین نمایشنامه در عرصه ی تئاتر پوچی، نوشته ی ساموئل بکت، الهام بخش نمایشنامه های فراوانی در کشور های مختلف شده است. توفیق الحکیم که خود تحصیل کرده ی اروپا و متأثّر از آرای فلسفی غرب بود توانست با الهام از این اثر، نمایشنامه ی «یا طالع الشجره» را به رشته ی تحریر در آورد. مقایسه ی میان این دو نمایشنامه، تأثیر تئاتر غرب را بر تئاتر عربی به خوبی نشان می دهد. برای روشن شدن این موضوع، در این پژوهش به روش تطبیقی، شباهت ها و تفاوت های ساختاری و محتوایی دو اثر نشان داده شده است و سعی شده شواهد تأثیر پذیری نمایشنامه ی «یا طالع الشجره» از نمایشنامه ی «چشم به راه گودو» بررسی شود. نتایج بررسی نشان می دهد که توفیق الحکیم در استفاده از زبان، پیرنگ، شخصیت و برخی از درون مایه های پوچی نظیر ترس، نگرانی و غربت کامل انسان، کاملاً متأثّر از شیوه ی نمایشنامه نویسی بکت بوده و تنها تفاوت دو نویسنده در نوع نگرش آن ها نسبت به هستی و زندگی است؛ نمایشنامه ی بکت این مفهوم را که زندگی پوچ و بی معناست به خواننده یا تماشا گر القا می کند، در حالی که پوچی از دیدگاه الحکیم به عنوان نویسنده ای ایدئولوژیک و شرقی امری نسبی است.